Ο καρκίνος του ενδομητρίου αποτελεί τον πρώτο κατά σειρά συχνότητας κακοήθη όγκο των γεννητικών οργάνων της γυναίκας. Η μέση ηλικία εμφάνισης του καρκίνου του ενδομητρίου είναι 59 έτη.
Προδιαθεσικοί παράγοντες:
- Κάθε κατάσταση που συνδυάζεται με μακροχρόνια επίδραση μεγάλης ποσότητας των γυναικείων γεννητικών ορμονών (οιστρογόνα) στο ενδομήτριο. Τέτοιες καταστάσεις είναι: η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, οι γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει, η στειρότητα, οι γυναίκες που δεν κάνουν ωορρηξία, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και τέλος η όλο και περισσότερο εφαρμοζόμενη κατά τα τελευταία χρόνια οιστρογονική θεραπεία υποκατάστασης των γυναικών που βρίσκονται στην κλιμακτηριακή περίοδο και στην εμμηνόπαυση.
- Η παχυσαρκία
- Ο σακχαρώδης διαβήτης (ιδιαίτερα σε γυναίκες εμμηνοπαυσιακής ηλικίας)
- Οι πολλές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης
- Η χορήγηση ταμοξιφένης σαν θεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο μαστού
Συμπτώματα:
- Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας εμφανίζεται με τη μορφή αιμορραγικής έκκρισης πριν ή μετά την περίοδο ή κατά τη διάρκεια του κύκλου
- Σε γυναίκες εμμηνοπαυσιακής ηλικίας: εμφανίζεται με τη μορφή αιμορραγίας
Διάγνωση:
1. Διακολπική υπερηχογραφία
Με την μέθοδο αυτή απεικονίζεται το αυξημένο πάχος της κοιλότητας της μήτρας (ενδομήτριο). Η διακολπική (συμβατική) υπερηχογραφία δεν μπορεί να θέσει με ακρίβεια διάγνωση για τυχόν ύπαρξη παθολογίας στο ενδομήτριο και δεν μπορεί να διαχωρίσει καλοήθεις καταστάσεις (πολύποδας, υποβλεννογόνιο ινομύωμα, υπερπλασία) από κακοήθεις καταστάσεις (καρκίνος ενδομητρίου).
2. Διαγνωστική απόξεση
Είναι μέθοδος «τυφλή» (δεν υπάρχει ορατότητα, δεν βλέπει ο γιατρός την κοιλότητα της μήτρας) με αποτέλεσμα ο καρκίνος να διαφεύγει αρκετές φορές. Ένα άλλο μειονέκτημα της διαγνωστικής απόξεσης είναι ότι αρκετές φορές, λόγω ατελούς δειγματοληψίας, δεν μπορεί να διαχωρίσει την υπερπλασία του ενδομητρίου από τον καρκίνο του ενδομητρίου με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο αριθμός των χειρουργικών επεμβάσεων.
3. Τρισδιάστατη σονο-υπερηχογραφία
Νεότερη εξέλιξη στον τομέα της διαγνωστικής υπερηχογραφίας για τη διερεύνηση του καρκίνου του ενδομητρίου αποτέλεσε η τρισδιάστατη σονο-υπερηχογραφία. Ο συγκερασμός δύο εξετάσεων (σονο-υπερηχογραφία και 3-D υπέρηχος) σε μία οδήγησε στην ασφαλή διάγνωση καρκίνου του ενδομητρίου.
Η κοιλότητα της μήτρας απεικονίζεται στις τρεις διαστάσεις με αποτέλεσμα να μπορεί να φανεί με λεπτομέρεια και ακρίβεια η πιθανή καρκινωματώδης αλλοίωση στα αρχικά στάδια. Επίσης, η αντικειμενική μέτρηση του όγκου σε κυβικά εκατοστά της ενδομητρικής κοιλότητας, η ύπαρξη των αγγείων στις τρεις διαστάσεις και η διάταξη τους εξάγουν συμπεράσματα όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου αλλά και για το στάδιο που βρίσκεται η νόσος. Η τρισδιάστατη σονο-υπερηχογραφία μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου της γυναίκας και ανεξάρτητα αν είναι σε ηλικία αναπαραγωγική ή εμμηνοπαυσιακή. Το κυριότερο πλεονέκτημα όμως της τρισδιάστατης σονο-υπερηχογραφίας είναι η αποθήκευση των εικόνων και η ανάλυση και επεξεργασία αυτών σε μεταγενέστερο χρόνο. Έτσι γίνεται ολοκληρωμένη και πιο εμπεριστατωμένη διάγνωση, χωρίς την ταλαιπωρία της ασθενούς.
4. Διαγνωστική υστεροσκόπηση και λήψη ενδομητρικών βιοψιών
Είναι αξιόπιστη χειρουργική τεχνική για τον έλεγχο της κοιλότητας της μήτρας και την διάγνωση καρκίνου του ενδομητρίου. Πρέπει όμως να αναφερθεί ότι η βιοψία του ενδομητρίου λαμβάνει μόνο μικρό τμήμα του ενδομητρίου. Επομένως, η ενδομητρική βιοψία μόνη της δεν είναι επαρκής να εκτιμήσει τη νόσο. Η επιπρόσθετη πληροφορία, λαμβάνεται από την τρισδιάστατη σονο-υπερηχογραφία η οποία διαγιγνώσκει έγκαιρα την καρκινική αλλοίωση και χρησιμοποιείται σαν οδηγός για βιοψία υστεροσκοπικά.
Η ειδική περίπτωση της ταμοξιφένης
Η τρισδιάστατη σονο-υπερηχογραφία μπορεί να διακρίνει ακόμα και στον ευαίσθητο αυτό γυναικείο πληθυσμό (ασθενείς με καρκίνο μαστού που λαμβάνουν θεραπεία με ταμοξιφένη) τον καρκίνο του ενδομητρίου από την υπερπλασία του ενδομητρίου και από άλλες καλοήθεις παθήσεις (πολύποδες, ινομυώματα, συμφύσεις) με αποτέλεσμα να αποφεύγονται μη αναγκαίες αποξέσεις του ενδομητρίου. Η τρισδιάστατη σονο-υπερηχογραφία είναι τεχνική απλή, που δεν εκθέτει την ασθενή σε κίνδυνο, είναι άνευ σημαντικού κόστους και παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου.