Η τοξοπλάσμωση είναι μία ασθένεια που οφείλεται στο παράσιτο τοξόπλασμα (toxoplasma gondii). Το τοξόπλασμα αποβάλλεται από στο κόπρανα της γάτας.
Κύριοι τρόποι μετάδοσης είναι:
- η πλημμελής υγιεινή των χεριών, η επαφή με περιττώματα γάτας,
- οι κηπουρικές εργασίες χωρίς τον απαραίτητο εξοπλισμό
- η βρώση ωμών κρεάτων, φρούτων, λαχανικών, ή η πόση μολυσμένου νερού (συνήθως σε αναπτυσσόμενες χώρες).
Η έγκυος γυναίκα κατά την οξεία φάση της λοίμωξης μπορεί να εμφανίσει ήπια και μη τυπικά συμπτώματα, όπως αίσθημα κακουχίας, μυαλγίες, αρθραλγίες, διόγκωση ήπατος, σπληνός, διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων και δερματικό εξάνθημα. Ο κίνδυνος μετάδοσης εξαρτάται από το τρίμηνο της κύησης και είναι: 15% στο 1ο τρίμηνο, 45% στο 2ο τρίμηνο και 70% στο 3ο τρίμηνο. Οι επιδράσεις της μόλυνσης και οι επιπλοκές που απορρέουν από την λοίμωξη από τοξόπλασμα είναι τόσο πιο σοβαρές όσο πιο μικρή είναι η εγκυμοσύνη. Έτσι από τα πρώτα στάδια τη εγκυμοσύνης μπορεί να υπάρχουν αυξημένα ποσοστά αποβολών, ενδομητρίων θανάτων, διαταραχές της σωματικής και νοητικής ανάπτυξης και διαταραχές της όρασης και της ακοής σε μεταγενέστερο χρόνο.
Πως γίνεται η διάγνωση της συγγενούς λοίμωξης από τοξόπλασμα
- Η εργαστηριακή διάγνωση τη συγγενούς τοξοπλάσμωσης στηρίζεται στην ανίχνευση των αντισωμάτων IgM στο αίμα της μητέρας και στην μεγάλη αύξηση του τίτλου των αντισωμάτων IgG σε τουλάχιστον 2 διαφορετικά δείγματα με χρονική απόκλιση 3 εβδομάδων.
- Για το αν η γυναίκα μολύνθηκε πριν την σύλληψη, ή κατά τη διάρκεια της κύησης και υπάρχει αμφιβολία, τότε συνιστάται να γίνει το ειδικό test ανίχνευσης της πρόσφατης ή παρελθούσας λοίμωξης από το τοξόπλασμα (IgG avidity test).
- Σε περίπτωση που ο έλεγχος είναι ενδεικτικός παλαιάς λοίμωξης δεν απαιτείται περαιτέρω αξιολόγηση, ενώ σε γυναίκες με αρνητικό έλεγχο για τοξόπλασμα απαιτείται παρακολούθηση 1 φορά τον μήνα μέχρι την 20η-24η εβδομάδα της εγκυμοσύνης.
- Σε περίπτωση επιβεβαιωμένης λοίμωξης της μητέρας, απαιτείται αμνιοπαρακέντηση για τον έλεγχο του εμβρύου και χορήγηση στη μητέρα αντιβιοτικής αγωγής (σπιραμυκίνη). Εναλλακτική φαρμακευτική αγωγή είναι ο συνδυασμός σουλφαδιαζίνης με πυριμεθαμίνη και φυλλικό οξύ.
Η εγρήγορση του μαιευτήρα, η σχολαστική τήρηση των κανόνων υγιεινής και η σωστή ενημέρωση θα προφυλάξουν την έγκυο γυναίκα και τo εμβρυο της από τα δυσάρεστα επακόλουθα της λοίμωξης από το τοξόπλασμα.